مهریه، هر روز شش زندانی

از ۵۰ روز پيش تا ديروز، ۳۲۷ نفر ديگر به خاطر مهريه به زندان افتادند، يعني هر روز تقريبا ۶ نفر.دانش روز – خسرو یعقوبی : اين آماري است كه معاون ستاد ديه كشور ارائه مي‌دهد و اعلام مي‌كند كه زندانيان مهريه نسبت به سال گذشته ۵۰ درصد بيشتر شده‌اند، يعني از ۲۳۰۰ نفر در سال ۸۹ به سه هزار نفر در شهريور و ۳۳۲۷ نفر در مهرماه سال ۹۰ رسيده است.

اگر قرار باشد ماجرا را از نگاه اين ۳۳۲۷ نفر ببينيم، آنها كساني هستند كه بي‌گناه به زندان افتاده‌اند و جرمشان نداري است، اما اگر قرار باشد ۳۳۲۷ زني كه پشت اين ماجرا نشسته‌اند و در مقام شاكيان اين مردان قرار گرفته‌اند ماجرا را شرح دهند، اينها مرداني مجرمند كه با به زندان افتادن تنبيه مي‌شوند و ياد مي‌گيرند كه ديگر زير بار تعهدي كه نمي‌توانند ادايش كنند، نروند.

اما زنداني بودن ۳۳۲۷ نفر به خاطر بدهي مهريه را مي‌توان از زاويه سومي هم نگاه كرد. اينها مرداني هستند كه هنگام ثبت عقد ازدواج، سندي را امضا كرده‌اند كه نشان مي‌دهد آنها مهريه عندالمطالبه را پذيرفته‌اند و آماده‌اند تا هر وقت همسرشان مهريه را طلب كرد، آن را بپردازند.

از زاويه ديگر، آنها كساني هستند كه به عندالاستطاعه كردن مهريه هنگام امضاي عقدنامه اعتقادي نداشته‌اند يا مطمئن بودند اگر مرد همسايه به خاطر مهريه به زندان مي‌افتد، آنها آنقدر خوشبختند و با همسرشان تفاهم دارند كه به سرنوشت مشابه او دچار نمي‌شوند ولي حالا آنها درون زندان هستند و معلوم نيست تا چه زماني توان مالي پرداخت ديونشان را پيدا مي‌كنند.

بي‌شك كسي هم قصد دفاع از آنان را ندارد چون مهريه بدهي‌اي است كه تا مرد زنده است بر گردن اوست و اگر مردي نمي‌خواهد به خاطر مهريه به زندان بيفتد در بحبوحه جلسات آشنايي و خواستگاري نبايد زير بار تعهدهاي بيش از توانش برود.

اما در اين ميان بي‌طرفدار ماندن مهريه عندالاستطاعه موضوعي است كه نبايد فراموش شود. اين نوع توافق كه در سند ازدواج ثبت مي‌شود، به مرد فرصت مي‌دهد تا مهريه همسرش را هر زمان كه استطاعت مالي پيدا كرد، پرداخت كند.

يعني موضوعي كه به ظاهر به نفع مردان و به ضرر زنان است. بي‌شك همه مردها چنين مهريه‌اي را مي‌پسندند اما اين كه چرا زنان از آن استقبال نمي‌كنند بخش مهم مساله است.

ديروز محمدعلي ساري،معاون ستاد ديه كشور اعلام كرد كه خبر دارد زوج‌هاي جوان براي ثبت مهريه عندالاستطاعه در سند ازدواج از خود رغبت نشان نمي‌دهند.

البته او به علت اين بي‌ميلي اشاره نكرد، اما ناگفته پيداست كه مهجور ماندن مهريه عندالاستطاعه و بازار داغ مهريه عندالمطالبه به خاطر بي‌اعتمادي زن‌ها نسبت به مردها و آينده زندگي مشتركشان است.

زناني كه مي‌دانند قوانين حمايت زيادي از آنان نمي‌كند و شايد مهريه بتواند در زمان وقوع بحران در زندگي مشترك به كمكشان بيايد.

البته زن‌ها نيز باور دارند كه وقتي پايه‌هاي زندگي زناشويي لرزان شود، ديگر هيچ چيز حتي گرفتن تمام و كمال مهريه هم به بازگشت خوشبختي كمكي نمي‌كند، اما گويي وجود مهريه و عندالمطالبه بودنش همچنان براي زن‌ها قوت قلب مي‌آورد.

البته افزايش روز افزون شمار زندانيان يك موضوع ديگر را هم گوشزد مي‌‌كند و آن اين كه تا فرهنگ ازدواج در جامعه تغيير نكند و نگرش‌ها به زندگي مشترك عوض نشود، هيچ طرح دولتي و رسمي براي تعيين سقف مهريه و كنترل ورودي بدهكاران مهريه به زندان‌ها به نتيجه نمي‌رسد؛ همان طور كه واكنش مردم به واژه عندالاستطاعه در عقدنامه‌ها ، «بي‌اعتنايي» است.