پیش‌بینی تورم از شهریور تا پایان سال 1390

چند روز پيش كه وزير اقتصاد از تورم 17 درصدي شهريور صحبت كرد، اين متن را در پاسخ به آن تهيه كردم كه امروز(18/7/90) نرخ تورم آن ماه از سوي بانك مركزي معادل 3/18 درصد اعلام شد. به همين دليل ضمن حذف بخشي از متن مزبور، يك پيش‌بيني از روند تورمي تا پايان سال به اين متن اضافه شد؛ اما سوالي كه در اينجا به ذهن خطور مي‌كند اين است كه تورم 17 درصدي براي شهريور در چه صورتي امكان‌پذير است؟

دانش روز – خسرو یعقوبی: براي پاسخ به اين سوال بايد به سراغ شاخص بهاي مصرف‌كننده بانك مركزي رفته و بر اساس شاخص مذكور كه تا مرداد ماه امسال اطلاعات آن موجود است، شاخص شهريور را با توجه به گفته آقاي حسيني به‌دست آورد تا نرخ‌هاي تورم اين ماه را محاسبه نماييم. همان‌طور كه در جدول 1 ديده مي‌شود اگر شاخص بهاي كالاهاي مصرفي در مناطق شهري ايران در ماه شهريور 1390 تا عدد 239 كاهش يابد، در اين صورت نرخ‌هاي تورم ماهانه، نقطه‌اي و ميانگين به ترتيب معادل 7/10- و 1/7 و 17 درصد خواهد شد؛ يعني براي آنكه نرخ تورم 17 درصدي براي شهريور داشته باشيم، لازم است عدد شاخص با كاهش 37 واحدي از 267 به 239 برسد. معني اين حرف آن است كه نرخ تورم ماهانه حدود منفي 11 درصد باشد؛ چيزي كه حتي در صورت معجزه نيز امكان وقوع ندارد و اصولا در تاريخ جهان شايد نتوان كشوري را يافت كه ظرف يك ماه با نرخ تورم ماهانه حدود منفي 11 درصد مواجه شده باشد. در اينجا مناسب است احتمال ديگري را نيز بررسي نموده و بر اساس آن، نرخ تورم شهريور را به‌دست آوريم. در اين احتمال فرض مي‌كنيم شاخص در ماه شهريور هيچ‌گونه افزايشي نداشته باشد؛ يعني عدد مرداد ماه (6/267) مجددا براي شهريور تكرار شود كه در اين صورت نرخ‌هاي تورم ماهانه، نقطه‌اي و ميانگين مطابق جدول 2 به ترتيب برابر صفر، 9/19 و 1/18 درصد خواهد شد. اما در هر صورت نرخ‌هاي تورمي شهريور هم‌اكنون ديگر مشخص شده است و سوال ديگري را كه مي‌توان به دنبال پاسخ آن بود، پيش‌بيني روند تورمي تا پايان امسال است. بر اساس اطلاعات موجود، نرخ تورم ماهانه شهريور ماه، معادل 8/1 درصد بود. اين نشان مي‌دهد ميانگين رشد ماهانه تورم در شش ماهه اول سال برابر 2/1 درصد بوده است؛ بنابراين چنانچه فرض كنيم در شش ماهه دوم نيز شيب تورمي معادل شيب نيمه اول سال باشد، در اين صورت روند تورمي مطابق با جدول 3 خواهد بود. همان طور كه ديده مي‌شود نرخ تورم نقطه به نقطه و ميانگين براي اسفند 1390 به ترتيب معادل 1/15 و 1/20 درصد پيش‌بيني شده است. البته از آنجا كه بانك مركزي رشد ماهانه نقدينگي را از آذر 1389 به بعد منتشر نكرده است به همين دليل پيش‌بيني‌هاي تورمي را نمي‌توان خيلي دقيق بيان كرد؛ اگر چه ما فرض كرديم در يك سال گذشته، رشدهاي سالانه نقدينگي منتهي به هر ماه در حدود 23 تا 25 درصد بوده است.