سازمان تأمین اجتماعی بحرانها و راه حل ها
خبرها حاکی از این است که زنگ بحران در سازمان تأمین اجتماعی به صدا درآمده است، موضوعی که سبب شده تا مجلس هم به این چالش جدی ورود کند و دو روز پیش در جلسهای غیرعلنی مشکلات سازمان تأمین اجتماعی و نهادهای زیر مجموعه آن را مورد بررسی قرار دهد. همچنین مرکز پژوهشهای مجلس نیز در گزارشی ویژه که دو روز پیش منتشر شد هشدارهای جدی درباره آینده این سازمان داد و پیشبینی کرد این سازمان بهعنوان بزرگترین نهاد ارائهدهنده خدمات اجتماعی و بیمه در کشور تا افق ۱۴۰۴با کسری نقدینگی ۱۱۹هزار میلیارد تومانی روبهرو میشود.
سازمان تأمین اجتماعی بحرانها و راه حل ها
عبدالرحمن تاج الدین معاون حقوقی سازمان تأمین اجتماعی در اینباره میگوید: این سازمان در سالهای اخیر بهدلیل یکسری بارهای اضافی که بر دوش این سازمان گذاشته شده است با دغدغه خاطر و نگرانی روبهرو شده است. در یک مقطعی توسط دولت هادی نهم و دهم یک سلسله تعهداتی بر سازمان تأمین اجتماعی تحمیل شد که قرار بود در ابتدا بار مالی ناشی از اجرای این تعهدات از رهگذر یارانهها یا توسط دولت پرداخت شود که این مبالغ متأسفانه پرداخت نشد و این بار مالی افزون برمحاسبات بیمهای موجب شد که سازمان درخصوص تسهیل منابع و مصارف خود دغدغه پیدا کند.امروز بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان بدهی انباشت شده دولت به تأمین اجتماعی است البته تأکید میکنم این بدهی خاص دولت دوازدهم نیست بلکه در دولتها و طی سنوات گذشته انجام شده است که اگر دولت بدهی جاری خود را پرداخت کند فارغ از بدهیهای انباشته شده سالهای گذشته یا براساس احکام برنامه ششم توسعه همان درصدی که مجلس مقرر کرده است را پرداخت کند سازمان تأمین اجتماعی میتواند ازمشکلات عبور کند. دولت حدود ۵هزار میلیارد تومان امسال در بودجه جاری خود گذاشته است ما امیدوارهستیم با نزدیکی به فصل بودجه رقم بیشتری را قرار دهد که کمک حال این سازمان باشد. تقاضای ما این است که دولت نقش کارفرمایی خود را در بخش جاری پرداخت کند؛ فارغ از تعهدات بجا مانده از دولتهای گذشته.او در ادامه گفت: درباره بنگاههای اقتصادی زیرمجموعه تامین اجتماعی هم باید به این نکته اشاره کرد که سازمان تأمین اجتماعی این مجموعهها را اختیاری خریداری نکرده است. بخش عمدهای از این بنگاهها را بهدلیل رد دین و مطالبات دولت به سازمان تأمین اجتماعی واگذار شده است طبیعتا در بین این بنگاهها هم بنگاههای خوب و سودده وجود دارد و هم بنگاههای ناکارآمد و زیانده ولی به موحب برنامه ششم و مصوبه مجلس باید سازمان تامین اجتماعی رسما از بنگاهداری به سمت سهامداری حرکت کند این در برنامههای شرکت سرمایهگذاری سازمان قرار گرفته است اما باید به این نکته هم اشاره کرد که فضای عمومی کسب و کار و صنعت در کشور وضعیت مطلوبی نیست و درنتیجه بنگاههای اقتصادی سازمان تأمین اجتماعی نیز هم بخشی ازهمین مجموعه هستند.اما سیاستهای مدیران شستا براین است که بنگاههای کمبازده و زیانده را واگذار کنند و به سمت سهامداری بروند.
درحال حاضر سازمان تأمین اجتماعی با ارائه بالغ بر ۱۸حمایت شامل انواع مستمریها، خدمات درمانی، مقرری بیکاری و حمایتهای کوتاهمدت به حدود ۵۲درصد از جمعیت کشور بهعنوان بزرگترین نهاد ارائهدهنده حمایتهای تأمین اجتماعی در قالب راهبرد بیمه اجتماعی، پهناورترین چتر حمایتی را بر اقشار مختلف جامعه ازجمله میلیونها کارگر گسترده است. این سازمان دومین ارائهکننده خدمات درمانی در کشور است که نقشی مهم در تأمین سلامت جامعه ایفا میکند. افزون بر ارائه خدمات درمانی، سازمان تأمین اجتماعی بزرگترین خریدار درمان در کشور قلمداد میشود. بدیهی است که هرگونه اختلال در ارائه خدمات آن سازمان میتواند تأثیر مستقیم بر سلامت مردم داشته باشد. همچنین هرگونه اختلال در ساختار مالی آن و در نتیجه ناتوانی این سازمان در پاسخگویی به مطالبات اجتماعی جامعه باتوجه به دامنه گستره پوشش آن میتواند پیامدهای جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
همچنین دفتر مطالعات اجتماعی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی طی گزارشی با عنوان «بررسی وضعیت سازمان تأمین اجتماعی و ضرورت اصلاحات بنیادی در آن» به ارزیابی وضعیت سازمان تأمین اجتماعی کشور پرداخته است. در این گزارش عنوان شده است که نظام تأمین اجتماعی ابزار استقرار امنیت، عدالت اجتماعی، رفاه و ثبات اجتماعی است و توسعه پایدار هر کشور با کمّیت و کیفیت خدمات نظام تأمین اجتماعی رابطهای مستقیم دارد که در ایران نیز نظام تأمین اجتماعی به جهت تکلیفی که اصل بیستونهم قانون اساسی بر دوش دولت گذارده است اهمیتی مضاعف مییابد.
در این گزارش سعی شده است تا به ۵سؤال اصلی شامل وضعیت شاخصهای اصلی سازمان چگونه است و تا چه حد نشاندهنده بحران است؟، اگر بحران وجود دارد تا چه حد است؟، علل بحران چیست؟، فرصت برای اصلاح چقدر است؟ و راهکارهای حل بحران چیست؟ پاسخ داده شود. همچنین با بیان اینکه کاهش نرخ تولد از یکسو و افزایش سن افراد ازسوی دیگر، منجر به افزایش چشمگیر میزان جمعیت بازنشستگان شده است، تأکید میکند که بررسیها نشان میدهد سازمان تأمین اجتماعی در آینده نزدیک با بحرانهای جدی مواجه خواهد شد.
- مشکلات صندوقهای تأمین اجتماعی تا یک سال آینده حل میشود
بهروز نعمتی نماینده مجلس: موضوع بازنشستگیهای پیش از موعد ضرباتی به سازمان تأمین اجتماعی وارد کرده است. در جلسه غیرعلنی مجلس قرار شد بعد از این با دقت بیشتری نسبت به این مسئله عمل شود. همچنین هر نوع بنگاه داری و شرکتداری مجموعه تأمین اجتماعی نیز محل بحث است؛ چراکه در مجموعه تأمین اجتماعی بهویژه شستا شرکتهایی هستند که باید ساماندهی شوند مخصوصا ۱۲۷ شرکتی که زیانده هستند باید در اسرع وقت تعیین تکلیف شوند. یکی دیگر از مسائل مطرح شده، وامهایی است که مجموعه سازمان تأمین اجتماعی و شستا دریافت میکنند؛ به اعتقاد نمایندگان شاید بسیاری از این وامها ضرورتی نداشته باشد، گرچه خود این مجموعهها سرمایهگذار هستند و اگر قرار است سودی عاید مجموعه شود، باید در نهایت این سود بهخود مردم برگردد. جمعبندی دولت و مجلس در این جلسه این بود که طی یکسال حل شود؛ یعنی تا یک سال آینده نباید مشکلی در حوزه تأمین اجتماعی و صندوقهای آن باقی مانده باشد.
- تأمین اجتماعی باید دست از تصدیگری بردارد
محمد نعیم امینیفرد نماینده مجلس: بررسیهای مجلس نشان میدهد اگر مشکلات سازمان تأمین اجتماعی رفع نشود این سازمان در آینده نزدیک با بحران جدی مواجه خواهد شد. پیشی گرفتن رشد مصارف، نسبت به منابع در سازمان تأمین اجتماعی چالش کاملا مشهود این سازمان است. کسری نقدینگی بهطور جدی از دهههای گذشته در این سازمان دیده میشد؛ البته بخش قابل توجه آن پیامد طرحها و برنامههای حمایتی و عدمپرداخت مطالبات سازمان توسط دولت بوده است.عدمپرداخت به هنگام تعهدات توسط شرکای سازمان تأمین اجتماعی بهویژه دولت از چالشهای بزرگ این سازمان است. تداوم روند مذکور به وقوع بحران در صندوقها منجر خواهد شد؛ ضمن اینکه رشد سریع تعداد مستمریبگیران به تعداد بیمهشدگان و کاهش نسبت پشتیبانی موجب افزایش مصارف نسبت به منابع در سازمان شده است.
سازمان به لحاظ تأمین نقدینگی و هم به لحاظ اندوختهگذاری با شرایط بحرانی مواجه شده است؛ بحرانی که بیش از نیمی از جمعیت کشور را دربرگرفته است. بیشک چنین بحرانی تبعاتی برای کشور به همراه خواهد داشت. در این شرایط ضروری است در سازمان تأمین اجتماعی به سرعت نسبت به اجرای اصلاحات سیستماتیک، ساختاری، فنی و اجرایی اقدام شود. بهطور مثال کاهش هزینههای اجرایی، تعیین تکلیف بخش درمان، شفافسازی، انتشار گزارش عملکرد بهطور منظم و دورهای، جلوگیری از تولید و انباشت بدهیهای دولت، اجتناب از تصویب قوانین مغایر با اصول بیمهای و تعهدآور، اجتناب از سرمایهگذاری ناکارآمد و ارائه مدیریت صحیح در سازمان تأمین اجتماعی از اینگونه اقدامات است. از آنجایی که سرمایهگذاریها باید منطق اقتصادی داشته باشد، مجلس توصیه کرده است که در نخستین اقدام این مجموعه از تصدیگری مستقیم بکاهد. تأمین اجتماعی باید برنامه تحول اقتصادی را در مجموعه شستا و سایر مجموعههای دیگر ارائه کند. اگر سازمان تأمین اجتماعی تکالیفی را که مجلس مدون کرده انجام ندهد به سرنوشت ۲صندوق بازنشستگی کشوری و فولاد که دچار بحران ورشکستگی هستند دچار میشود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.