10 هزار مشاوراملاک فعال در تهران و 115 هزار مشاور املاک فعال در سراسر کشور در کنار يک ميليون و 500 هزار نفري که در صنعت ساختمان کشور فعاليت مي کنند، طي هفته هاي گذشته تلاشي گسترده را براي تشويق مردم به خريد خانه آغاز کرده بودند ولي با اين حال به تازگي رئيس اتحاديه مشاوران املاک اعلام کرده بازار حداقل تا پايان سال و حتي بهار سال آينده در رکود باقي خواهد ماند. او درحالي چنين اظهانظري را بيان داشته که پيش از اين مشاوران املاک سعي مي کردند به انتشار اطلاعات سامانه ثبت معاملات املاک مردم را تشويق به خريد خانه کنند.

قیمت مسکن باز هم کاهش می یابد؟

در حال حاضر گزارش هاي که از وضعيت بازار مسکن ارائه مي شود، نشان مي دهد ميزان معاملات در مهر ماه و آبان ماه با افت قابل توجهي همراه شده است. ده مشاور املاک نيز در پاسخ به خبرآنلاين اعلام کرده اند که آگهي هاي آنها در روزنامه همشهري به طور متوسط بين 10 تا 15 زنگ تلفن روزانه را به همراه دارد. درحالي که در دوران رونق بازار به طور متوسط براي آگهي هاي مطلوب بيش از 150 تماس تلفني برقرار مي شد.

برهمين مبنا پيش بيني کارشناسان بازار مانند بيت الله ستاريان نشان مي دهد که حتي با وجود توافقات هسته اي نيز بازار به سمت رونق نمي رود. به گفته او در صورت رفع تحريم ها، دست دولت براي سرمايه گذاري در بخش مسکن باز مي شود و از سوي ديگر درآمدهاي سرانه مردم نيز افزايش مي يابد. اين اتفاقات در نهايت منجر به رشد معاملات مسکن مي شود.

در همين حال سعيد ليلاز نيز اعتقاد دارد، وضعيت بازار مسکن به شدت وابسته به قدرت خريد مردم شده است. گفته هاي مسوولان دولتي نيز تاييد مي کند که طي ماه هاي آينده احتمال قطعي افزايش ميزان وام مسکن وجود ندارد.

از سوي ديگر بررسي روند قيمت گذاري اوراق حق تقدم خريد وام مسکن هم تاييد مي کند که ميزان تقاضاي موثر در بازار به شدت کاهش يافته است. در همين حال برآوردهاي رسمي نيز تاييد مي کند قيمت مسکن در مهر ماه در قياس شهريور ماه 2 درصد کاهش يافته است.

برخي فعالان بازار روايت مي کنند طي دهه اول و دوم ماه محرم عملا بازار مسکن با رکود قطعي مواجه بوده است. برهمين اساس تحليل هاي فعالان بازار نشان مي دهد که طي روزهاي باقي مانده از آبان ماه قيمت مسکن مي تواند به ميزان 5 درصد ديگر نيز کاهش يابد. حسام عقبایی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران می گوید: «قرار گرفتن در انتهای دوره رکود و افزایش نسبی معاملات از یک‌سو و همچنین کاهش قیمت مسکن از سوی دیگر، بهترین شرایط معامله برای متقاضیان مصرفی را به وجود آورده است. از این بابت که فایل فروش در بازار رو به افزایش و قیمت‌ها مناسب شده است.»

همین طور براساس صحبت های بهروز ملکی، تحلیلگر بازار مسکن، بنا بر آمار علی رغم افزایش خرید و فروش در بازار نسبت به مدت مشابه سال گذشته، شاهد تحرک قیمتی در بازار نبودیم. او همین طور گفت: «فکر نمی کنم که در آینده با کمبود مسکن در حد یک معضل مواجه شویم. هرچند این را تایید می کنم که بازار طی دو دهه گذشته با دوره های رونق و رکودی مواجه بوده است اما کاهش صدور پروانه های ساختمانی غیر طبیعی نیست. زیرا با افزایش شدید صدور پروانه در سال های 91 و 92 انتظار آن می رفت که در سال 93 این تعداد با کاهش همراه باشد. پس به نظر من این روند غیر طبیعی نبوده و نباید نگران حجم عرضه و تقاضا در آینده باشیم.»

البته از طرف دیگر گفته می شود که با توجه به تغییرات به وجود آمده در حجم معاملات و همچنین تغییر شرایط اقتصادی نسبت به گذشته، بازار مسکن در مسیر تثبیت قیمت قرار گرفته است. اما با این حال، 13 هزار و 403 قرارداد خرید و فروش در مهرماه 93 در تهران به ثبت رسیده است که این تعداد در مدت مشابه سال گذشته 9 هزار و 248 قرارداد بوده است. اما این حجم معامله هم گویا کارساز نیست و  بازار به حدی در رکود بوده که بخشی از مشاوران املاک که مستاجر هم بوده اند و درآمدی برای پرداخت اجاره بها نداشتند، به دلیل رکود در بازار مسکن از ادامه فعالیت در این صنف انصراف داده اند.

همچنين آمار منتشر شده وزارت مسکن نشان می دهد که میزان صدور پروانه ساختمانی در سال جاری نسبت به مدت مشابه با کاهشی فروان مواجه شده است. آمار میزان ساخت و ساز در 5 ماهه ابتدایی سال نسبت به مدت مشابه سال گذشته هم 51 درصد کاهش یافته است. همین کاهش ساخت و ساز به عقیده عده ای، عامل رشد قیمت ها در سال آینده خواهد بود.

برهمين اساس در حال حاضر وضعيت بازار در رکود قطعي قرار دارد. توصيه هاي فعالان بازار نشان مي دهد که مردم براي خريد خانه مي توانند بدون عجله اقدام کنند. البته اظهارنظر افرادي مانند بيت الله ستاريان مشخص مي کند، اساسا نقدينگي در اختيار خانوارهاي ايراني براي خريد خانه وجود ندارد.